Ghee (sade yağ) nedir sorusuyla baş başa kaldığınızı ve birçok makale ve blog yazısını okumak zorunda olduğunuzu tahmin ediyoruz. Bu yazıda daha çok Ayurvedik Ghee (‘gii’ şeklinde okunur) Nedir? Faydaları nelerdir? vb. sorulara basit ve anlaşılır cevaplar vererek, aklınızdaki karmaşayı sonlandıracağımızı umuyoruz.
Ghee ve Sade Yağ arasındaki fark nedir?
Öncelikle ” ‘Ghee’ ve ‘Sade Yağ’ aynı mıdır, değilse farkı nedir?” sorusuna açıklık getirelim. Sade Yağ’, Anadolu’da yıllardır geleneksel olarak tereyağın ısıtılması ve üzerinden köpüğün alınması usulüyle elde edilir. Türk mutfağının bir parçasıdır. Ghee ise, benzeri bir yöntemle, ‘geleneksel ayurvedik tarifle’ yine tereyağdan ancak çok daha uzun süre ısıtılması yöntemiyle elde edilir.
Ghee’nin ısıtılma süresinin daha uzun olması sayesinde sade yağdan farklı olarak tereyağının içerisindeki laktoz, kazein ve su tamamen ayrıştırılır. Yani, sade yağın içerisinde hala bir miktar laktoz, kazein ve su bulunabilirken, gerçek Ghee’nin içerisinde bulunmaz. Sonuç olarak şöyle diyebiliriz; her ghee bir sade yağdır ancak her sade yağ bir ghee değildir. Aslında Ghee, sade yağdan çok daha kaliteli bir besindir. İçerisinde laktoz, kazein ve su bulunan sade yağları sadece buzdolabında saklayabilirsiniz. Ancak Ghee’yi, içerisinde laktoz, kazein ve su olmadığı için oda sıcaklığında saklayabilirsiniz. Kavanozda saklanan Ghee’ye asla nem veya su temas etmemelidir. Bu sebeple kavanozun içerisinden alırken kuru bir kaşık kullanmalısınız ve kavanozun kapağını sıkıca kapatmalısınız.
Ayurvedik Ghee, vücuda birçok vitamin, mineral ve besin sağlayan sağlıklı bir doymuş yağ
kaynağıdır. Fermente yöntemlerle elde edilen tuzsuz tereyağı, mum ışığı alevindeki kısıklıkta uzun süre kaynatılarak eritilir. Yukarıda belirttiğimiz gibi bu işlem ile tereyağı içerisindeki laktozun (süt şekeri), kazeinin ve suyun ayrıştırılması ile elde edilen saf yağ ayurvedik ghee’dir.
Ayurvedik ghee için kullanılan tereyağının elde edildiği ineklerin sağlığı ve yaşam ortamı çok önemlidir. İnekler tamamen doğal ortamlarında besleniyor olmalıdır. Ayrıca doğanın verdiği
oksijenden, besinden ve topraktan fazlasına (fabrikasyon, yapay yemler, işkenceler vs.) maruz kalmamalıdır. Tereyağı, mutlu ineklerden elde edilen sütlerin, özel bir fermantasyon yöntemiyle işlenerek elde edilir.
Hindistan’da geleneksel bir besin olan Ghee, Hint, Güneydoğu Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika mutfaklarının temel gıdalarından birisidir. Ghee’nin sağlığa faydaları, aromatik aroması ve hafif tadı, bu harika ürünü dünya çapında birçok evde kullanan hayranlarının favorisi haline getirdi.
Ghee Nedir?
Sütün birçok farklı formuna bakarak Ghee nedir sorusunu cevaplamaya başlayalım. Süt, sıvı olarak tüketilebilir veya en sevdiğimiz mutfak ürünlerinden birisi olan tereyağının hammaddesidir. Tereyağı, yapı bakımından örnek olarak Zeytinyağı gibi değildir. İçerisinde yağ haricinde su ve sütün diğer bileşenleri olan süt şekeri (laktoz) ve süt proteini (kazein) de bulunur.
Ghee ise tereyağından elde edilir. Tereyağı yavaş yavaş pişirilir, içerisindeki yağ harici diğer süt bileşenleri karamelize olmaya ve yağdan ayrılmaya başlar. Su da bu süreçte azalır ve ayrılır. Süt proteini, şeker ve su azaldığında geriye kalan şey Ayurveda’nın ‘arıtılmış tereyağı’ veya ghee dediği harika bir üründür. Bu son derece saf ve doğal yağ, tereyağına son derece sağlıklı bir alternatiftir ve yemek pişirmek için idealdir.
Ghee olarak nitelendirilen bu altın iksire, Ayurveda’nın kadim metinlerinin geleneksel dili olan Sanskritçe’de “Ghrita” denir. Ayurvedik metinler olan Brihat Treya, Caraka Samhita, Shushruta Samhita ve Ashtanga Hrdayam’da sıkça rastlanır. Yazılı olarak geçmişi MÖ 500’lü yıllara kadar uzanır.
Ghee’nin çeşitli kullanımlarını ve güçlü tıbbi etkilerini bu eski yazılarda görebiliriz. Caraka, ghee ile tedavideki süreçleri açıkça belirtiyor: “hafızayı, zekayı, agni, meni, ojas, Kapha ve medaları teşvik eder. Vata, Pitta, zehir, delilik, fitiz, uğursuzluk ve ateşi hafifletir. Tüm yağların en iyisidir, soğuktur, madhura rasa, madhura vipaka, 1000 potansiyele sahiptir ve bu nedenle, öngörülen yöntemlere göre uygun şekilde kullanılırsa 1000 çeşit eylem uygular.”
Ghee nedir sorusunun cevabını biraz daha şekillendirmek açısından en önemli başlangıç noktasına bir göz atalım. Kadim bir bilgi ve geleneğin bugüne ulaşarak, insanların ilk duyduklarında ‘Ghee nedir?’ sorusunu sormasına neden olan bu altın iksir, sağlığa faydaları ve insan vücuduna etkileri ile bugün daha da önemli bir seçenek halini aldı bile!
Ghee'nin Faydaları Nelerdir?
Ghee nedir sorusunun en can alıcı cevaplarından birisi de sadece yemek pişirmede kullanılan bir malzeme olmadığı ile ilgilidir. Ghee aynı zamanda Hindistan’ın geleneksel tıp mirasının bir parçasıdır.
Görünüşe göre, ghee’nin sağlık açısından da sunacağı çok şey var:
- Ayurvedik Ghee bildiğiniz, kullandığınız tüm yağlardan daha yüksek ısı dayanıklılığına sahiptir (250 ˚C yanma ısısı).
- Ayurvedik ghee yemeklerde kullanıldığıında zeytinyağı yada tereyağı gibi yanmaz, toksin oluşturmaz ve serbest radikallere dönüşmez.
- Üretim işleminden dolayı içerisinde doymamış yağ oranı yüksektir. Bu da vücudun sindirim işlemini kolaylaştırır.
- Bütirik asit bakımından zengin bir içeriğe sahiptir. Bütirik asit, bağırsak duvarını güçlendiren bir asittir. Aynı zamanda bağırsaktaki hücreler için enerji sağlar ve iltihaplanmayı önlemeye yardımcı olur.
- Ayurvedik Ghee çok miktarda linoleik asit içerir. Bu yağ asidi vücudu serbest radikallerden, kanserojen maddelerden, arter plağından arındırır ve şeker hastalığına karşı etkili bir koruma desteği sağlar.
- Ayurvedik Ghee, vücut ısısında sıvılaşarak bedende akışkan ve besleyici bir etki yaratır. Kalp damar sağlığı için tedavi edici ve destekleyicidir.
- Ayurvedik Ghee laktoz ve kazein içermez. A, D, E, K ve K2 vitaminlerince zengin olduğu gibi CLA antioksidanı açısından zengindir.
- Hücre yenilenmesini ve kemik ve beyin gelişimini destekler. Hafızayı güçlendirir.
- Alzheimer, Demans vb. beyinsel hastalıkların tedaviyi destekleyici beslenme programında özellikle önerilir.
- Besleyici, yapıcı ve onarıcı özellikleri nedeniyle Ayurveda doğurganlık tedavilerinde kullanılarak hormonal döngülerin dengelenmesini sağlar.
Ghee nedir ya da temel olarak nedir ve niçin kullanılır? Herhangi bir yerden kulak aşinalığı ile duyduğunuz bu kadim bilgi dolu iksiri anlatırken tabi ki bu kadar kelimeyle anlatmak olmaz. Bu yazıda Ghee nedir sorusuna kısa, öz ve anlaşılır bir cevap verdiğimizi düşünüyoruz. Son olarak Ghee içerik olarak neler barındırıyor sorusuna cevap vererek yazımızı burada sonlandıralım.
Ayurveda, ghee ve daha fazlası için blogumuzu takip etmeyi unutmayın!
Ghee'nin Besin Değeri
100 gram ghee 897 Kaloriye sahiptir.
100 gram ghee, 99,7 gram yağ içerir. Ghee’de bulunan yağın çoğu doymuş yağdır.
Ghee A vitamini, E vitamini, D Vitamini ve K2 vitamini açısında zengindir. Ayrıca bütirik asit ve Omega 3 yağ asitleri içerir.
Ojas Kitchen Ghee de aynı bu yazıdaki gibi mutlu ineklerden üretilen fermente tereyağından elde edilmiştir. Piyasadaki çoğu sade yağın aksine laktoz ve kazein’den tamamen uzaklaştırılmıştır. Ayrıca katkı içermez ve GDO’suzdur. Analiz raporlarımıza burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz: Ghee ürünlerimizden satın almak için online mağazamızı ziyaret edebilirsiniz.